Wymagania CPR dla teleinformatycznych kabli budynkowych

• 1 lipca 2017 weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. definiujące szczegółowe warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, określone też jako Construction Products Regulation (CPR). Rozporządzenie to wprowadzając jednolity język techniczny opisu właściwości użytkowych wyrobów budowlanych ma na celu zapewnienie dostępu do informacji umożliwiających rzetelne porównanie parametrów produktów pochodzących od różnych producentów oraz podniesienie bezpieczeństwa budynków przez wymuszenie stosowania przebadanych i odpowiednio sklasyfikowanych wyrobów budowlanych, np. kabli i przewodów sprawdzonych pod kątem reakcji na ogień.

  Grupa produktów takich jak kable zasilające, sterujące i telekomunikacyjne, które są na trwale instalowane w budynkach i budowlach traktowane są jako wyroby budowlane i podlegają w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, wytycznym określonym w rozporządzeniu CPR.

• Przedmiotowy dokument informuje nas, że w przypadku bezpieczeństwa pożarowego, obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby w przypadku wybuchu pożaru:

  • nośność konstrukcji została zachowana przez określony czas;

  • powstawanie i rozprzestrzenianie się ognia i dymu w obiektach budowlanych było ograniczone;
  
  
  • rozprzestrzenianie się ognia na sąsiednie obiekty budowlane było ograniczone;

  • osoby znajdujące się wewnątrz mogły opuścić obiekt budowlany lub być uratowane w inny sposób;

•  

   

• Producentów okablowania wspiera norma PN-EN 50575 Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne - Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności pożarowej.

   

  W powyższej normie określono wymagania dotyczące reakcji na ogień, metody badań i oceny kabli i przewodów zasilających, sterowniczych, telekomunikacyjnych i światłowodowych stosowanych w obiektach budowlanych i podlegających wymaganiom w zakresie reakcji na ogień.

• Od 1 lipca 2017 producenci okablowania zobowiązani są do umieszczania kolejnej informacji na swoich produktach, tzw. klasę reakcji na ogień jaka jest spełniona przez dany kabel. Parametr ten określany jest również jako klasa:

  • CPR,
  • EUROKLASA CPR.

• Reakcja na ogień jest definiowana jako wpływ danego wyrobu na rozwój pożaru poprzez swój własny rozkład w oddziaływaniu ogniowym, któremu wyrób poddany jest w określonych warunkach.

  Norma PN-EN 50575 precyzuje podział na 7 różnych klas reakcji na ogień, zgodnie z oznaczeniami literowo-cyfrowymi wprowadzonymi przez normę PN-EN 13501-6.

Rys. Klasy odporności ogniowej

Poniższa tabela prezentuje metody badań stosowanych dla odpowiedniej klasy reakcji na ogień.

Tabela 1. Metody badań w odniesieniu do klas reakcji na ogień (źródło: Polska Norma PN-EN 50575 Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne. Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności ogniowej)

Tabela 2. Dodatkowe klasy reakcji na ogień dla kabli elektroenergetycznych oraz kryteria, jakie powinny spełniać (źródło: Kable elektryczne stosowane w budynkach. Wymagania dotyczące reakcji na ogień. Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 2020)

•  

   

• W przypadku klas A_ca, E_ca i F_ca nie stosuje się dodatkowych oznaczeń parametrów s,a,d, Natomiast już wyczerpująca informacja o klasie reakcji na ogień od B1_ca do Dca powinna zostać przedstawiona w rozszerzonej postaci, przykładowo: Dca – s2,d1,a3. W przypadku braku oznaczenia parametrów uzupełniających przyjmuje się, że klasa reakcji na ogień danego przewodu spełnia najniższe wymaganie w danym zakresie, tj. s3, a3 lub d2 - w przypadku płonących kropli/cząstek lub najostrzejsze wymagania, tj. s1, a1 lub d0 - w przypadku płonących kropli/cząstek. Przykładowo, zapis Dca -s2,d1 jest równoważny z zapisem D_ca -s2, d1,a3. Warto pamiętać również, że wymogi zostały określone w taki sposób, by okablowanie spełniające wymagania jednej klasy mieściło się też w zakresie niższych klas.

•  

   

• W zakresie produkcyjnym firmy ASSMANN znajdziemy serię przewodów kabli instalacyjnych DIGITUS^® w klasie B2ca, kat.7 i kat.7A, S/FTP o symbolach DK-1745-VH oraz DK-1745-A-VH. Oferta zgodna z klasą B2_ca obejmuje również kable instalacyjne U/UTP kat.6A o numerach katalogowych DK-1616-A-VH, kable F/UTP kat.6 o symbolach DK-1626-VH i odpowiednio kable U/UTP kat.6 DK-1616-VH.

• kable kat. 5e:
  

  
  

  • D_ca   >
    
  
  
  • E_ca   >
    
  
  
  • F_ca   >
    

• kable kat. 6:
  

   

  • B2_ca   >
    
  
  
  • C_ca   >
    
  
  
  • D_ca   >
    
  
  
  • E_ca   >
    
  
  
  • F_ca   >
    

• kable kat. 6A:
  

   

  • B2_ca   >
    
  
  
  • C_ca   >
    
  
  
  • D_ca   >
    
  
  
  • E_ca   >
    

• kable kat. 7:
  

   

  • B2_ca   >
    
  
  
  • C_ca   >
    
  
  
  • D_ca   >
    
  
  
  • E_ca   >
    
  
  
  • F_ca   >
    

• kable kat. 7A:
  

   

  • B2_ca   >
    
  
  
  • C_ca   >
    
  
  
  • D_ca   >
    

• kable kat. 8.1:
  

   

  • D_ca   >
    

Rys. DK-1626-VH-5 Kabel instalacyjny kat.6, F/UTP, B2ca, AWG 23/1, LSOH, 500m

•  

  Producenci okablowania objętego normami zharmonizowanymi CPR, czyli produktów zakwalifikowanych jako wyroby budowlane (wkomponowane na stałe w budynki, budowle), są zobligowani w momencie wprowadzania produktów do obrotu na terenie Unii Europejskiej do wystawienia zgodnej z szablonem CPR, Deklaracji Właściwości Użytkowych DWU (ang. Declaration of Performance – DoP). Rozporządzenie to precyzuje, jakie informacje powinny się znaleźć w deklaracji DoP. Należą do nich następujące dane:

  • określenie typu wyrobu budowlanego,

  • wykorzystany system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych produktu,

  • numery referencyjne oraz daty wydania norm zastosowanych do oceny charakterystyk wyrobu,

  • numer referencyjny dokumentacji technicznej i wymagania, które produkt spełnia zgodnie z zapewnieniami jego wytwórcy
    ,
  • zamierzone zastosowanie produktu i wykaz zasadniczych charakterystyk,

  • właściwości użytkowe wyrażone w poziomach, klasach lub opisowo, jeżeli dla danego wyrobu budowlanego wydano europejską ocenę techniczną.
• 

Tabela 4. Systemy AVCP (źródło: Polska Norma PN-EN 50575 Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne. Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności ogniowej)

•  

   

• Producent okablowania wystawiając deklarację właściwości użytkowych i nanosząc oznakowanie CE musi w DWU zamieścić informację o zastosowanym systemie AVCP oceny i weryfikacji stałości użytkowych danego produktu. Jak wynika z powyższej tabeli, tylko notyfikowana jednostka certyfikująca wyroby mająca status systemu 1+ może przeprowadzić badania na określenie klas A_ca, B1_ca, B2_ca i C_ca reakcji na ogień.
  
  Oznakowanie CE umieszcza się w widoczny i trwały sposób na wyrobie budowlanym, jego etykiecie, opakowaniu lub towarzyszących dokumentach.

   

   

•  

   

   

• O ile deklaracja właściwości użytkowych jest narzucona zapisami Rozporządzenia CPR 305/2011, tak w celu potwierdzenia zgodności danego okablowania z przepisami zasadniczymi czyli dyrektywami Nowego Podejścia stosuje się deklarację zgodności UE.
  W niektórych sytuacjach konieczne może być opracowanie przez producenta dla danego produktu zarówno deklaracji właściwości użytkowych, tj. DWU, jak i deklaracji zgodności UE.
  

   

   

Masz pytania? Skontaktuj się z nami >

• Wymagana klasa reakcji kabli na ogień różni się w zależności od przeznaczenia i wysokości budynku, w których je zastosowano, rodzaju strefy pożarowej, miejsca montażu oraz sposobu prowadzenia przewodów – pojedynczo czy w wiązce. Kable, które poprowadzono w wydzielonych obudowach o określonej odporności ogniowej lub szachtach powinny charakteryzować się klasą reakcji na ogień co najmniej E_ca. Dopuszczalne jest zastosowanie w budynkach kabli rozprzestrzeniających ogień pod

• warunkiem okrycia ich tynkiem o grubości nie mniejszej niż 5 mm. Takie rozwiązanie zapobiega rozprzestrzenianiu się płomienia po kablach.

  Podział budynków ze względu na przeznaczenie i sposób użytkowania definiuje § 209, Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

• Zgodnie z rozporządzeniem, budynki dzielimy na:

  1. mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi, określane dalej jako ZL;
  
  
  2. produkcyjne i magazynowe, określane dalej jako PM;
  
  
  3. inwentarskie (służące do hodowli inwentarza), określane dalej jako IN.

• Budynki, określane jako ZL, dzieli się jeszcze na:

  • ZL I – zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;

  • ZL II – przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych;

  • ZL III – użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II;

  • ZL IV – mieszkalne;

  • ZL V – zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II.

• Budynki określane jako PM odnoszą się do:

  garaży, hydroforni, kotłowni, węzłów ciepłowniczych, rozdzielni elektrycznych, stacji transformatorowych, central telefonicznych oraz innych o podobnym przeznaczeniu.

• Budynki określane jako IN odnoszą się do:

  budynków w zabudowie zagrodowej o kubaturze brutto nieprzekraczającej 1500 m3, jak stodoły, budynki do przechowywania płodów rolnych i budynki gospodarcze.

•  

   

• Do grupy budynków wymienionych w § 213 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie zalicza się:
  
  1. do trzech kondygnacji nadziemnych:

  •  mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej,

  • mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych;

  2. wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

  • o kubaturze brutto do 1500 m3 przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku,

  • gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych,

  • o kubaturze brutto do 1000 m3 przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną;

  3. wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

  4. inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m3 .

   

   

  Zalecane wymagania w zakresie doboru kabli o odpowiedniej klasie reakcji na ogień w zależności od typu i rodzaju budynku, obecnie został przedstawione w dwóch dostępnych na rynku opracowaniach, a mianowicie:

  • Norma N SEP-E-007:2017-09 „Instalacje elektroenergetyczne i teletechniczne w budynkach. Dobór kabli oraz innych przewodów ze względu na ich reakcję na ogień”,

  • Instrukcji wydanej przez Instytut Techniki Budowlanej, pt. Kable elektryczne stosowane w budynkach. Wymagania dotyczące reakcji na ogień, Warszawa 2020.

   

   

   

Szczegółowy opis omawianych zaleceń został zaprezentowany w tabeli 4 i 5.

Tabela 5. Wymagania dodatkowe w zakresie reakcji na ogień kabli. Rozprzestrzenianie płomieni (ognia) po kablach instalowanych w wiązkach (źródło: Kable elektryczne stosowane w budynkach. Wymagania dotyczące reakcji na ogień. Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 2020)

Tabela 6. Wymagania dodatkowe w zakresie reakcji na ogień kabli. Rozprzestrzenianie płomieni (ognia) po kablach instalowanych pojedynczo (źródło: Kable elektryczne stosowane w budynkach. Wymagania dotyczące reakcji na ogień. Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 2020)

Rozporządzenie CPR – podsumowanie

•  

   

•  

  Przepisy unijne wymuszają certyfikację wyrobów budowlanych przez producentów, w tym kabli i przewodów, przed ich wprowadzeniem na rynek. Podstawą do uzyskania znaku CE jest deklaracja właściwości użytkowych. Nakłada ona na producenta pełną odpowiedzialność za zapewnienie deklarowanych parametrów, które są szczególnie ważne z punktu widzenia ochrony przeciwpożarowej.

  W przypadku okablowania strukturalnego, najważniejsze jest zastosowanie produktów o zgodnej z przepisami klasie reakcji na ogień, tak aby powstawanie i rozprzestrzenianie się ognia i dymu w obiektach budowlanych było ograniczone do minimum.

   

   

•  Kable instalacyjne - kompletna oferta   >>

   

   

   

•   Okablowanie strukturalne DIGITUS^®   >>

   

   

•                    Zapytaj o ofertę         >>